دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
انواع چربی های رژیم غذایی
چربیها قسمتی از گروه بزرگتر مولکولهایی به نام لیپیدها و منبعی از انرژی مورد نیاز بدن هستند که سوء برداشتهای زیادی در مورد آنها وجود دارد. برخی افراد فکر میکنند که همه چربیها مضر هستند و باید از آنها دوری کرد،اما برخی چربیها در واقع برای عملکرد بدن الزامی هستند.
همچنین در حفظ سلامت پوست و مو و عایق سازی و حمایت از اندامهای بدن نقش حیاتی را بازی می کنند و باعث سلامت عملکرد سلولی میشوند.
آنها همچنین در حمل ویتامینهای محلول در چربی یعنی A,D,E,K به سلولها نقش مهمی بازی میکنند. آنها بخش اعظم انرژی ما را تأمین میکنند. حذف کل چربیها از رژیم غذایی باعث تمایل بیشتر به رفتار (یافتن غذا) در طول روز میشود و جذب کالری کلی ما را افزایش میدهد.
اگرچه مصرف متوسط چربیها برای سلامت ضروری است،مصرف بیش از حد آنها میتواند خطرناک باشد. تری گلیسریدها که 95 درصد از کل چربی بدن را تشکیل میدهند،رایج ترین شکل چربی در حال گردش در خون هستند.
5 درصد باقیمانده لیپیدهای بدن از موادی مانند کلسترول تشکیل میشوند که میتوانند در دیوارههای درونی شریانها انباشته و باعث تنگی عروق شوند. این امر باعث تشکیل پلاک میشود که عامل اصلی تصلب شرایین (رسوب مواد چرب که منجر به مسدود شدن رگها میشود) و بروز بیماری قلبی - عروقی است.
لیپوپروتئینها باعث تسهیل انتقال کلسترول در خون میشوند. لیپوپروتئینهای با تراکم بالا (HDL) میتوانند باعث انتقال کلسترول بیشتری نسبت به لیپوپروتئینهای با تراکم پایین (LDL) شوند. HDL کلسترول را از خون به کبد منتقل میکند و در کبد پس از انجام فرآیندی کلسترول از بدن حذف میشود. افراد با درصد بالایHDL خطر کمتری برای انسداد شریانها توسط کلسترول دارند.
چربیهای اشباع شده عموما شامل منابع حیوانی مانند گوشت،لبنیات و محصولات ماکیان بوده و در دمای اتاق جامد هستند. چربیهای غیراشباع که از گیاهان به دست میآیند،مانند روغن زیتون،روغن های ذرت و آفتاب گردان،سویا و کلزا،اکثرا شامل روغنهای گیاهی و معمولا در دمای اتاق مایع هستند.
دو اسید چرب اشباع نشده وجود دارد که به عنوان اسیدهای چرب ضروری دسته بندی میشوند به این معنا که آنها باید در رژیم غذایی ما وجود داشته باشند. این دو چربی،اسید لینولییک و اسید آلفالینولییک هستند که برای ساخت ترکیبات شبه هورمونی که کارکرد ایمنی،درک درد و التهاب را کنترل میکنند و منافع بیشتری هم دارند،مورد نیاز هستند.
غذاهایی مانند سویا،ذرت و دانه آفتابگردان منابع خوبی از اسید لینولییک هستند. اسید آلفالینولییک در روغن کانولا،کتان،ساردینها،اسفناج،کلم،سبزیهای با برگ سبز،گردو و گندم یافت میشود.
چربی ترانس باعث افزایش سطح کلسترول بد LDL میشود در حالی که کلسترول خوب HDL را کاهش میدهد. چربیهای ترانس در روغنهای جامد و نیمه جامد وجود دارند. چربی های ترانس در مارگارینها، غذاهای آماده تجاری مانند بیسکوییت،کیک،کلوچه ها و غذاهای سرخ کردنی استفاده میشوند./ف.نوروزی فرد
"نسترن نیکجو" کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی
نظر دهید