اختلال دوقطبی یک اختلال روانی محسوب می شود که حالات مختلفی از دوره‌های شیدایی و فرازهای احساسی (مانیا و‌ هایپومانیا) و دوره‌های افسردگی و نشیب‌های روانی در فرد مشاهده می شود. میانگین سن شروع این اختلال 25 سالگی می باشد.

اگر چه استعداد ژنتیکی در ایجاد این بیماری نقش دارد، اما احتمالاً عوامل دیگری از جمله هورمون‌ها، اختلال در انتقال‌دهنده عصبی و استرس، در به وجود آمدن این بیماری دارای نقش هستند.

درمان پزشکی بیماری دوقطبی پیچیده بوده و نیاز به نظارت مکرر توسط پزشکان متبحر دارد. لیتیوم یک درمان کلاسیک در درمان این بیماری محسوب می گردد. سایر داروهای مورد استفاده برای درمان اختلال دوقطبی تثبیت کننده های خلق و خو، بنزودیازپین ها و داروهای ضد روان پریشی هستند.

از آنجایی که لیتیوم و سدیم اتصال شیمیایی مشابهی دارند، مصرف پایدار و متوسط ​​سدیم (نمک) برای کمک به تثبیت سطح لیتیوم ضروری است.

در کنار این توصیه، ارائه رهنمودهای غذایی برای کاهش فشار خون نیز ممکن است مفید باشد. بسیاری از افرادی که مصرف یک دوره لیتیوم را شروع می کنند، افزایش وزن قابل توجه وابسته به دوز را تجربه می کنند.

سایر عوارض جانبی که ممکن است بر وضعیت تغذیه فرد تأثیر بگذارد عبارتند از افزایش تشنگی، تهوع، استفراغ و اسهال. اگر داروها باعث افزایش وزن یا چاقی شده اند، یک رژیم غذایی کنترل شده از لحاظ انرژی باید ارائه شود. در صورت ایجاد خشکی دهان ناشی از برخی داروها، آبدار کردن غذاها و استفاده از  آب نبات بدون قند، می تواند کمک کننده باشد.

افرادی که مستعد حملات افسردگی یا شیدایی هستند، ممکن است به سختی غذا بخورند. بنابراین وعده های غذایی و میان وعده های ساده باید به راحتی در دسترس آنها باشند.

به علاوه تغییرات در ریتم شبانه روزی و الگوی خواب ممکن است عود بیماری را پیش بینی کند. برای بهبود خواب، غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین باید در اواخر عصر محدود شود.

مصرف کافی اسید چرب امگا 3 نیز ممکن است در درمان اختلال دوقطبی مهم باشد. این اسید چرب می تواند از رژیم غذایی از ماهی های اعماق دریا یا یک مکمل به دست آید. ویتامین D3 هم سبب بهبود علائم خلقی در برخی از بیماران می شود. کلسیم و ویتامین D کافی باید در رژیم غذایی گنجانده شود.

از طرفی، آهن اضافی با افزایش خطر ابتلا به اختلال دوقطبی مرتبط است. بنابراین غربالگری سطح فریتین سرم برای اطمینان از اینکه آهن فرد در محدوده طبیعی است، ضروری می باشد. به طور کلی، ارزیابی جهت بررسی کمبود مواد معدنی و عناصر کمیاب لازم است.

اطلاعات جدید، اختلال دوقطبی را به اختلال عملکرد میتوکندری مرتبط کرده که منجر به احتمال درمان بیماری دوقطبی با تعدیل‌کننده‌های میتوکندری مانند کوآنزیم Q10، آلفا لیپوئیک اسید، کراتین مونوهیدرات، ملاتونین، ان-استیل سیستئین، استیل-ال-کارنیتین و اس-آدنوزیل-ال-متیونین می‌شود. این امر نشان دهنده اختلال در متابولیسم انرژی مغز و ارتباط آن با اختلالات خلقی و بیماری های روانپزشکی است.

در نهایت، در اختلال دوقطبی (همانند سایر اختلالات خلقی و روانی) وجود بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و چاودار) باید در نظر گرفته شود. در حساسیت به گلوتن غیر سلیاکی نیز علائم بالینی ظرف چند روز پس از شروع یک رژیم غذایی بدون گلوتن مشخص می شود./ف.نوروزی فرد

« مهسا موذن» دکترای تخصصی تغذیه، دانشکده تغذیه و علوم غذایی