اصول رژیم غذایی در این ماه مانند سایر ماه های سال ؛ با این تفاوت که تعداد وعده های غذایی کاهش می یابد. با رعایت اصول تغذیه مناسب در وعده های سحر و افطار می توان از برخی مشکلات شایع گوارشی نظیر خشکی دهان، تشنگی، نفخ، سنگینی و آروغ زدن، سوزش سر دل و یبوست پیشگیری کرد.

از آنجایی که پیشگیری از بیماری ها بهتر از درمان است، برای پیشگیری از خشکی دهان و یا کاهش تشنگی توصیه می شود همراه وعده های غذایی سحر و افطار و نیز در فواصل آن ها از میوه و سبزی به میزان کافی استفاده شود. همچنین از مصرف غذاهای چرب، سرخ کرده، شور و پرادویه خودداری شود، زیرا این نوع مواد غذایی در تشدید تشنگی موثر هستند.

از آنجایی که از عوامل ایجاد سوء هاضمه و نفخ، پرخوری، مصرف غذاهای تند و چرب، مصرف غذاهای نفخ آور، مصرف آب به همراه وعده های غذایی و نیز مصرف مواد قندی زیاد است، برای برای پیشگیری از بروز اختلالات گوارشی نظیر نفخ، سنگینی و آروغ زدن باید از مصرف این مواد پرهیز شود.

مصرف غذا به مقدار زیاد به ویژه در وعده افطار سبب برگشت محتویات معده به مری و احساس سوزش سردل می شود. با پرهیز از مصرف غذاهای تند، چرب، سرخ کرده، مصرف قهوه و چای پررنگ، نوشابه های گازدار، شکلات، سیگار و نیز کاهش دادن حجم غذا به گونه ای که افطار همانند یک صبحانه میل شود و مصرف شام همانند شام قبل از ماه رمضان باشد، از سوزش سر دل پیشگیری می شود.

خودداری از دراز کشیدن پس از صرف غذا دست کم تا سه ساعت و پرهیز از پوشیدن لباس های تنگ نیز بسیار موثر است. همچنین به بانوان روزه دار در سنین باروری که از قرص های ضد بارداری استفاده می کنند توصیه می شود از مصرف این قرص ها با معده خالی خودداری کرده و این قرص ها با وعده غذایی مصرف شود.

اغلب به دلیل تغییر الگوی وعده های غذایی و تغییر خواب در ماه رمضان بی نظمی و کاهش حرکات روده دیده می شود.

همچنین گرسنگی، کاهش کالری دریافتی و فعالیت فیزیکی خطر یبوست را افزایش می دهد. بنابراین با دریافت کافی منابع فیبر رژیمی نظیر میوه، سالاد، استفاده از غلات سبوس دار، انجیر آلوی خشک خیسانده، افزایش مصرف سبزی، افزایش تحرک و مصرف کم چای می تواند از ایجاد یبوست و نفخ جلوگیری کرد. نوشیدن آب فراوان حدود 7-8 لیوان در روز که بیشتر در فاصله افطار و سحر مصرف شود نیز به حفظ حرکات روده در ماه رمضان کمک می کند.

پس در مجموع در افراد سالم روزه دار با رعایت روش صحیح تغذیه می توان از بسیاری از مشکلات گوارشی پیشگیری کرد.

«فاطمه شفیعی» کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز