امروزه سرطان بعد از بیماریهای قلبی عروقی بعنوان مهمترین عامل مرگ و میر در کشورهای دنیا مطرح است. ارتباط بروز سرطان با مصرف برخی مواد غذایی بعنوان عوامل پیشگیری کننده، بیانگر نقش کلیدی تغذیه در ایجاد و یا پیشگیری از سرطان می باشد.

 

عوامل تغذیه ای که سبب پیشگیری یا افزایش بروز سرطان می شوند عبارتند از:

آنتی اکسیدان ها: این مواد گروهی از ترکیبات در غذاها هستند که رادیکالهای آزاد را در بدن از بین می برند. مهمترین آنتی اکسیدانهای رژیم غذایی شامل ویتامینهای A، E، C، کاروتنوئیدها، سلنیوم، روی، منیزیم و لیکوپن هستند. برخی منابع غذایی غنی از ویتامین C شامل مرکبات، فلفل دلمه، توت فرنگی، گوجه فرنگی، کلم بروکلی و کیوی، منابع غذایی غنی از ویتامین E شامل ذرت، مغزها، زیتون، سبزی های برگ دار و سبز، روغن های گیاهی و سبوس گندم و منابع غذایی کاروتنوئیدها که پیش ساز ویتامین A در بدن هستند نیز، شامل هویج، میوه های نارنجی رنگ، کدو حلوایی، طالبی، سبزی های سبز تیره، کلم پیچ، اسفناج، ذرت، تخم مرغ، مرکبات، گوجه فرنگی، گریپ فروت و هندوانه می باشد. همچنین منابع غذایی غنی از سلنیوم شامل مغزها (گردو، بادام، فندق، پسته و ...)، ماهی و سایر غذاهای دریایی می باشد.

میوه ها و سبزی ها: مصرف میوه ها و سبزی ها بدلیل داشتن فیبر و مقادیر بالای آنتی اکسیدان با کاهش بروز بسیاری از سرطانها ارتباط دارد. برای پیشگیری از سرطان و سایر بیماریهای مزمن روزانه حداقل 5 واحد از میوه ها و سبزی های متنوع مصرف کنید.

اسیدفولیک: ارتباط بین مصرف منابع غذایی حاوی اسیدفولیک مانند حبوبات، اسفناج، کلم بروکلی و مرکبات با کاهش انواع سرطانها ثابت شده است.

ویتامین D: تامین مقادیر کافی ویتامین D از طریق رژیم غذایی و مواجهه با نور خورشید یا مصرف مکمل های ویتامین D به منظور سطح خونی این ویتامین با کاهش احتمال ابتلا به بسیاری از سرطانها ارتباط دارد.

چربی ها: غذاهای پرچرب و مواد غذایی سرخ شده ابتلا به انواع سرطان را بالا می برد. مصرف اسیدهای چرب ترانس و اشباع (موجود در کیک، کلوچه، کراکر، غذاهای حیوانی، مارگارین، روغن سرخ شده، چیپس و ...) ارتباط بسیار بالایی با سرطان دارند. مصرف غذاهای چرب بویژه با منشا حیوانی نیز باید محدود شوند.

نمک: زیاده روی در مصرف نمک با افزایش احتمال بروز بعضی سرطانها بویژه سرطان معده همراه است.

مواد غذایی آلوده به آفلاتوکسین: مصرف غلات، حبوبات و مغزهای آلوده به آفلاتوکسین (سموم تولید شده از کپک در این مواد غذایی) موجب افزایش احتمال بروز بعضی سرطانها بویژه سرطان معده می شود. بنابراین نوصیه می شود که این مواد غذایی بصورت تازه تهیه و در دمای مناسب نگهداری شوند. همچنین مغزها بصورت تازه و با پوسته تهیه و مصرف شوند.

گوشت قرمز: مصرف بالای گوشت قرمز با افزایش احتمال بروز سرطان بویژه سرطان خون و سرطانهای دستگاه گوارش ارتباط دارد.

روشهای نامناسب تهیه و طبخ مواد غذایی: سرخ کردن در حرارت بالا، دودی کردن، نمک سود کردن، اضافه کردن مواد نگهدارنده به گوشت (در تولید سوسیس، کالباس) و کنسرو کردن گوشت سبب تولید ترکیبات سرطانزا می شود. توصیه می شود که روشهای صحیح پخت مثل بخارپز، آبپز و پختن ملایم را جایگزین سرخ کردن نمایید.

"شبنم باقری" کارشناس ارشد تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی

پایان خبر