بخش اول: معرفی 

Nutraceutical از ترکیب دو واژه "Nutrient" به معنی ماده مغذی و "Pharmaceutical" به معنی دارو، استخراج شده است.

همان طور که از واژه مشخص است ترکیبات نوتراسوتیکال علاوه بر داشتن خواص تغذیه ای پایه، دارای فعالیت بیولوژیکی ارزشمند و سلامتی بخش هستند.

 

 این ترکیبات مزایای فیزیولوژیکی را در بدن ایجاد می کنند و اثرات محافظتی در مقابل بیماری ها نشان می دهند.

در سالیان اخیر، مطالعات مختلفی در خصوص شناسایی و استخراج این ترکیبات از منابع مختلف غذایی و ارزیابی خصوصیات ایمنی و سلامتی بخش آنها صورت پذیرفته است.

این ترکیبات از منابع مختلف غذایی (Foods/products) استخراج شده و قابل فرایند به فرم های پودری و مایع را دارد. از موارد معروف این ترکیبات، لیکوپن و بتاکاروتن موجود در منابع گیاهی چون گوجه فرنگی و هویج می باشد.

 نوتراسوتیکال گروه های مختلفی از ترکیبات را شامل می گردد از جمله آنها می توان به پپتیدهای زیست فعال، ترکیبات فنولیک، کارتنوئیدها، فلاوونوئید ها، فیتواسترول ها و آنتی اکسیدان ها اشاره کرد.

 مطالعات مختلفی خصوصیات سلامتی بخش ترکیبات نوتراسوتیکال را در بیماری های اعصاب، سرطان و بیماری های قلبی-عروقی تایید کرده اند.

 اثرات محافظتی بر ارگان های مختلف، تقویت سیستم ایمنی، تنظیم متابولیسم گلوکز، تنظیم متابولسیم چربی، تاثیرات مثبت بر کنترل چاقی و دیابت نیز گزارش شده است.

 سایر خصوصیات مثبت سلامتی بخش شامل اثرات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، خصوصیات ضد آلرژی و فعالیت های ضد میکروبی این ترکیبات می باشد.

دکتر" ساره بوستانی" دکترای تخصصی علوم و صنایع غذایی، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز