بستنی‌های سنتی و آبمیوه‌های تازه که در خیابان یا مراکز عرضه غیررسمی تهیه می‌شوند، اغلب در شرایطی تولید و نگهداری می‌شوند که استانداردهای بهداشتی در آن‌ها رعایت نمی‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که نوشیدنی‌های خیابانی (مانند آب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌های سرد) معمولاً دارای بار میکروبی قابل توجهی هستند، حتی اگر در محصول طعم یا بوی غیرعادی مشاهده نشود می‌تواند خطرات جدی برای سلامت داشته باشند؛ از جمله ابتلا به بیماری‌های گوارشی و مسمومیت غذایی. همانطور که ذکر گردید این خطرات ناشی از آلودگی میکروبی، به‌ویژه در محیط‌های گرم و شرایط بهداشتی ضعیف هستند.

 ظروف و تجهیزات تهیه و سرو (مانند دستگاه مخلوط‌کن، قاشق، لیوان و…) که به طور مرتب تمیز و ضدعفونی نشوند، محل تجمع و انتقال میکروب‌ها می‌شوند. همچنین استفاده از یخ غیربهداشتی یا آب آلوده در آبمیوه‌ها می‌تواند موجب بیماری‌های گوارشی شدید شود. یخ خیابانی معمولا فاقد استانداردهای بهداشتی است و می‌تواند حاوی باکتری، ویروس و انگل باشد. مصرف آن به خصوص در تابستان، ریسک بالای ابتلا به بیماری‌های گوارشی را در پی دارد. کودکان، سالمندان و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت یا نقص سیستم ایمنی، دارای حساسیت بیشتری هستند و ممکن است با مصرف محصولات آلوده دچار عفونت شدیدتر و حتی بستری در بیمارستان شوند. در برخی موارد، بیماری گوارشی می‌تواند به کم‌آبی شدید و عوارض جدی منجر شود.

راهکارهای بهداشتی زیر به منظور کاهش خطرات ناشی از این محصولات توصیه می گردد:

• انتخاب محل معتبر :فقط از فروشندگان خیابانی معتبر، دارای مجوز و رعایت‌کننده بهداشت خرید کنید.
• انتخاب محصولات معتبر:  از محصولات معتبر بسته‌بندی‌شده استفاده کنید که تحت نظارت کنترل کیفیت قرار دارند.
• رعایت بهداشت دست و ظروف : فروشندگان باید از دستکش استفاده کنند و ظروف به‌خوبی شسته و ضدعفونی شوند.
• استفاده از آب و یخ سالم:  باید مطمئن شد آب و یخی که برای تهیه یا سرد کردن مواد استفاده می‌شود، سالم و تصفیه‌شده است.
• رعایت زنجیره سرد:  بستنی و آب‌میوه باید در دمای مناسب نگهداری شوند تا رشد میکروب‌ها محدود شود.
• خودداری از مصرف محصولات مشکوک: اگر بوی نامطبوع، طعم عجیب یا ظاهر غیرمعمول دیدید، مصرف نکنید.
• آموزش و نظارت : بر فروشندگان خیابانی نظارت شود و آن‌ها آموزش‌های لازم درباره بهداشت فردی و مواد غذایی ببینند.

بنابراین برای محافظت از سلامت خود، حتماً به منبع تامین، شرایط نگهداری، و رعایت بهداشت فردی توجه داشته باشید./ف.نوروزی فرد

"الهام باباعلی" کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی موادغذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی