سیب زمینی شیرین یک گیاه دو لپه‌ای علفی رونده است که به خانواده نیلوفریان تعلق دارد و خاستگاه آن مناطق آمریکای جنوبی یا مرکزی است.

در ایران سیب‌زمینی شیرین اطراف میناب و بندر جاسک و در سیستان و بلوچستان کاشت شده و در جنوب کشور با نام پندال و در بلوچستان با نام قجر لاهوری شناخته می‌شود.

 

 سیب زمینی شیرین بر اساس داده‌های منتشر شده توسط سازمان کشاورزی و خوار و بار جهانی FAO هفتمین محصول غذایی مهم در جهان است .

چین، اندونزی، کره، ژاپن، تایوان و برزیل در زمره کشورهای تولید کننده سیب‌زمینی شیرین هستند. مصرف سیب‌زمینی شیرین به خاطر ارزش تغذیه‌ای بالای آن و به عنوان منبعی از آنتی اکسیدان‌های طبیعی شانس زیادی را برای افزایش مصرف آن مطرح ساخته است، در کنار نشاسته‌های ساده، سیب‌زمینی شیرین غنی از کربوهیدرات‌های پیچیده، فیبر رژیمی، بتاکاروتن، ویتامین C و ویتامین B6 است.

در سال های اخیر مطالعات انجام شده بر روی سیب زمینی شیرین به سه جنبه معطوف شده است.

الف) ظرفیت آنتی اکسیدانی آن به خاطر آنتوسیانین ها، مشتقات کافئوایلکونیک اسید و کافئوایلدوسیک اسید.

ب) فعالیت ضد ویروسی آن به خاطر وجود مشتقات کافئوایلکونیک اسید.

ج) ویژگی های ضد دیابتی آن به خاطر حضور فلاون ها.

سیب‌زمینی شیرین نقش بسیار مهمی در تغییر فلور میکروبی روده انسان دارد.

غدد سیب زمینی شیرین سرشار از ترکیبات فنولیک بوده که اثر کاهنده فشار خون و مانع از گسترش سلول‌های بدخیم می­شود.

 همچنین پوره سیب زمینی شیرین نارنجی رنگ حاوی ترکیباتی مانند فروکتوالیگوساکارید، اینولین و رافینوز است که این ترکیبات ممکن است نقش بسیار مهمی در تغییر فلور میکروبی روده انسان و افزایش جمعیت باکتری داشته باشد.

به طور کلی وجود ترکیبات ذکر شده به همراه نشاسته مقاوم در غده سیب زمینی شیرین نقش بسیار مهمی در تغییر میکروفلور روده دارد و می‌تواند منبع بسیار مهمی برای غذاهای پربیوتیک باشد.

برگ‌های آن نیز مکمل با ارزشی در رژیم غذایی محسوب می‌شوند، منبع غنی کاروتن و پیش‌ســاز ویتامین آ و کلسیم هستند.

سرشــاخه و برگ‌های تازه این گیاه خوراکی بوده و به عنوان ســبزی مورد استفاده قرار گرفته و ریشــه‌های گوشتی و ذخیره‌ای مملو از نشاسته آن در تولیــد فرآورده‌های غذایی نظیر ماکارونی و نشاســته و همچنین جهت تولید الکل به کار می‌رود.

چندین رقم از سیب زمینی شیرین تا به حال کشف شده است که شامل رنگ‌های بنفش، نارنجی، سفید و زرد کم رنگ است که علاوه بر رنگ آنتوسیانین در میزان ترکیب‌های تغذیه‌ای و فعال زیستی متفاوت بوده که موجب بروز قابلیت‌های مختلف سودمند در مصرف کننده خواهد شد.

غده سیب زمینی شیرین بایستی به عنوان یک انتخاب سلامتی بخش در تولیدات مختلف صنایع غذایی و به عنوان یک ماده فراسودمند در فرمولاسیون مواد غذایی مورد توجه قرار گیرد.

اما باید در نظر داشت که مصرف بیش از حد این ماده نیز اثرات سویی به دنبال خواهد داشت.

این گیاه به دلیل کاربردهای خوراکی و دارویی و همچنین دارا بودن اینولین در صنعت اهمیت زیـادی دارد، ولـی بـه دلیـل ورود ترکیبات مشابه سنتتیک به بازار کشت و کار این گیـاه کـاهش پیـدا کرده است.

"الهام اشرفی" دکترای تخصصی اصلاح نباتات (ژنتیک و بهنژادی گیاهی)دانشکده تغذیه و علوم غذایی

پایان خبر