دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
بایدها و نبایدهای مصرف گوشت
مصرف گوشت به عنوان یکی از منابع مهم پروتئین و سایر مواد مغذی، از دیرباز جایگاه ویژه ای در رژیم غذایی انسان داشته است. با این حال، در سالهای اخیر، بحثهای زیادی در مورد فواید و مضرات مصرف گوشت مطرح شده است. در این گفتار، به بررسی بایدها و نبایدهای مصرف گوشت، انواع مختلف گوشت، فواید و مضرات آن، و همچنین نکات مهمی که هنگام انتخاب و مصرف گوشت باید در نظر گرفت، خواهیم پرداخت.
پروتئین: گوشت یکی از غنیترین منابع پروتئین حیوانی است که برای رشد، ترمیم بافتها و تولید آنزیمها ضروری است.
ویتامینها و مواد معدنی: گوشت حاوی ویتامینهای گروه B، آهن، روی، فسفر و سایر مواد معدنی مهم است که برای عملکرد صحیح بدن ضروری هستند.
چربیهای ضروری: گوشت حاوی چربیهای اشباع شده و غیر اشباع است که برخی از آنها برای بدن ضروری هستند.
انواع گوشت و ویژگیهای آنها
گوشت قرمز: شامل گوشت گاو، گوسفند، بز و شتر است. این نوع گوشت منبع خوبی از آهن، روی و ویتامین B12 است.
گوشت سفید: شامل گوشت مرغ، بوقلمون و ماهی است. گوشت سفید معمولاً چربی کمتری نسبت به گوشت قرمز دارد و منبع خوبی از پروتئین است.
گوشت فرآوری شده: شامل گوشتهای دودی، سوسیس، کالباس و کنسرو شده است. این نوع گوشتها اغلب حاوی نمک، مواد نگهدارنده و چربیهای ترانس هستند.
فواید مصرف گوشت
رشد و ترمیم بافتها: پروتئین موجود در گوشت برای رشد و ترمیم بافتهای بدن ضروری است.
تقویت سیستم ایمنی: آهن موجود در گوشت به تقویت سیستم ایمنی کمک میکند.
سایر: ویتامینهای گروه B موجود در گوشت به تولید انرژی در بدن کمک میکنند. برخی از مواد مغذی موجود در گوشت برای عملکرد صحیح مغز ضروری هستند.
مضرات مصرف گوشت
افزایش خطر بیماریهای قلبی عروقی: مصرف بیش از حد گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش دهد.
افزایش خطر ابتلا به برخی سرطانها: مصرف زیاد گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده با افزایش خطر ابتلا به برخی سرطانها مانند سرطان روده بزرگ مرتبط است.
افزایش سطح کلسترول: مصرف گوشتهای چرب میتواند سطح کلسترول خون را افزایش دهد.
بار سنگین بر کلیهها: مصرف زیاد پروتئین میتواند بار سنگینی بر کلیهها وارد کند.
بایدها و نبایدهای مصرف گوشت
انتخاب گوشت با کیفیت: همیشه گوشت تازه و با کیفیت را انتخاب کنید. از خرید گوشتهای با تاریخ مصرف گذشته یا دارای بوی نامطبوع خودداری کنید.
تنوع در مصرف گوشت: سعی کنید انواع مختلف گوشت را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا از دریافت تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن اطمینان حاصل کنید.
کاهش مصرف گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده: مصرف گوشت قرمز و گوشتهای فرآوری شده را محدود کنید و به جای آن از گوشت سفید و منابع پروتئینی گیاهی استفاده کنید.
پخت صحیح گوشت: گوشت را به طور کامل بپزید تا از رشد برخی عوامل بیماری زا و یا انگل ها جلوگیری شود.
مصرف گوشت به همراه سبزیجات و میوهها: مصرف گوشت را با مصرف سبزیجات و میوهها همراه کنید تا تعادل غذایی برقرار شود.
مشورت با پزشک: در صورت داشتن هرگونه بیماری زمینهای، قبل از تغییر رژیم غذایی با پزشک خود مشورت کنید.
تاثیر روش پخت بر ارزش غذایی گوشت
کباب کردن، سرخ کردن و گریل کردن: این روشها باعث ایجاد ترکیبات مضری مانند هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای (PAHs) میشود که خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
پختن در آب، بخارپز کردن و آبپز کردن: این روشها باعث کاهش تولید ترکیبات مضر شده و ارزش غذایی گوشت را حفظ میکند.
نکات مهم در مورد مصرف گوشت
حساسیت به گوشت: برخی افراد به گوشت حساسیت دارند. در صورت مشاهده هرگونه علائم آلرژی پس از مصرف گوشت، به پزشک مراجعه کنید.
جایگزینهای گوشت: منابع پروتئینی گیاهی مانند حبوبات، آجیل و دانهها میتوانند جایگزین مناسبی برای گوشت باشند.
نتیجهگیری
گوشت و محیط زیست
تولید گازهای گلخانهای: صنعت دامداری یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانهای است.
مصرف آب و زمین: تولید گوشت به مقدار زیادی آب و زمین نیاز دارد.
تنوع زیستی: گسترش دامداری میتواند به تخریب زیستگاههای طبیعی و کاهش تنوع زیستی منجر شود.
رژیمهای غذایی بدون گوشت یا کمگوشت
گیاهخواری: افرادی که از مصرف تمام محصولات حیوانی پرهیز میکنند.
فلکسیتاریان: افرادی که عمدتاً از رژیم گیاهی پیروی میکنند اما گاهی اوقات گوشت مصرف میکنند.
مصرف گوشت میتواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد، اما باید به صورت متعادل و همراه با سایر گروههای غذایی مصرف شود. با توجه به فواید و مضرات مصرف گوشت، بهتر است با مشورت پزشک و متخصص تغذیه، میزان و نوع گوشت مصرفی خود را تنظیم کنید.
برخی سوالات متداول درباره مصرف گوشت
آیا گیاهخواری بهتر از گوشتخواری است؟ گیاهخواری میتواند برای برخی افراد مناسبتر باشد، اما برای برخی دیگر، مصرف گوشت برای تأمین نیازهای بدن ضروری است.
بهترین نوع گوشت برای سلامتی چیست؟ گوشت سفید مانند مرغ و ماهی معمولاً گزینههای سالمتری نسبت به گوشت قرمز هستند.
چقدر گوشت باید در هفته مصرف کنیم؟ میزان مصرف گوشت به عوامل مختلفی مانند سن، جنسیت، فعالیت بدنی و وضعیت سلامتی بستگی دارد.
کلمات کلیدی: مصرف گوشت، فواید گوشت، مضرات گوشت، انواع گوشت، رژیم غذایی، سلامت، تغذیه./ف.نوروزی فرد
نظر دهید