بسیاری از بیماران کولوستومی پس از ترخیص از بیمارستان، رژیم غذایی و دریافت مایعات خود را محدود می کنند تا محتوی مدفوع خروجی از دریچه را کاهش دهند، درحالیکه اقدام خودسرانه در این زمینه توصیه نمی شود و تاکید بر اهمیت پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و مصرف منظم وعده های غذایی ضرورت دارد.

این بیماران در خطر بالای سوء تغذیه و انسداد دریچه قرار دارند و لازم است که جریان طبیعی مدفوع حفظ شود تا بدین ترتیب عوارض گوارشی مثل نفخ، اسهال، یبوست و بوی شدید مدفوع به حداقل برسد. لذا رعایت توصیه های غذایی جنبه مهمی از بهبود کیفیت زندگی بیماران به شمار می آید.

 

مواد غذایی جدید باید بتدریج به رژیم غذایی این بیماران اضافه شود تا انواعی که بخوبی تحمل نمی شوند، شناسایی شود و از انسداد دریچه پیشگیری شود. بطورکلی، محدودیتی برای مصرف رژیم معمول مصرفی وجود نخواهد داشت مگر آنکه مصرف آن ماده غذایی باعث تولید بو یا گاز، انسداد دریچه، تغییر رنگ مدفوع و یا اسهال گردد.

باید توجه داشت که حداقل برای مدت 2 هفته پس از جراحی، انواع میوه ها و سبزیجات اعم از خام، پخته، کمپوت از رژیم غذایی این بیماران حذف می شود و پس از پایان این مدت، این دسته از مواد غذایی می تواند بصورت پخته به رژیم غذایی اضافه شود.

یکی از مشکلات ویژه در بیماران کولوستومی، تولید بوی شدید مدفوع است. باید توجه داشت که مصرف مارچوبه، حبوبات، کلم، بروکلی، خیار، فلفل سبز، سیر، پیاز، قارچ، تربچه، شلغم، تخم مرغ، ماهی، کره بادام زمینی و نوشیدنی های الکلی، بوی مدفوع را بدتر و شدیدتر می کند. بعلاوه عدم رعایت نظافت پوست در محل دریچه استوما و مصرف برخی از داروها ازجمله آنتی بیوتیکها نیز میتواند دلیل ایجاد بوی بد باشد. برای برطرف کردن این مشکل مصرف آب زغال اخته، آب گوجه فرنگی و یا آب پرتقال، جعفری و ماست میتواند کمک کننده باشد.

تولید گاز زیاد و نفخ، یکی دیگر از مشکلات بیماران کولوستومی است. باید توجه داشت که مصرف نوشیدنیهای الکلی و نوشابه های گازدار، شیر، حبوبات، نخود، لوبیا، سویا، کلم، خیار، ماهی، تخم مرغ، مغزها، پیاز و تربچه، قارچ و نیز خوردن سریع غذا و جویدن آدامس، تولید گاز و نفخ را تشدید می کنند. مصرف نان تست یا سوخاری، کراکر، ماست، دوغ و آب زغال اخته برای برطرف شدن این مشکل توصیه می شود.

این بیماران باید توجه داشته باشند که نوشیدنی های الکلی، غلات کامل، کلم پخته، میوه های تازه، شیر، آلو، آب سیب یا آلو، کشمش، سبزیجات خام و ادویه جات باعث شل شدن مدفوع و اسهال میگردد. مصرف کته، نان تست، آرد سفید، سیب زمینی، پاستا، کراکر، کره بادام زمینی و موز نارس توصیه می گردد.

یکی دیگر از مشکلات ویژه و مهم در بیماران کولوستومی، انسداد دریچه است. پوست و دانه میوه ها، میوه های خشک، انواع مغزها، پوست سیب، کلم خام، کرفس، قارچ، ذرت، نارگیل، پرتقال، آناناس و ذرت بوداده احتمال انسداد دریچه را افزایش می دهد. جهت کنترل انسداد دریچه استوما، مواد غذایی بتدریج و برحسب تحمل بیمار به رژیم غذایی اضافه می شود و به بیمار آموزش داده می شود که مواد غذایی بصورت کاملا جویده مصرف شود.

لازم به ذکر است که دریافت نمک در این بیماران باید درحد طبیعی باشد یا بسته به شرایط بیمار افزایش یابد و میزان دریافت مایعات توصیه شده 2-1 لیتر در روز است که باید در فواصل وعده های غذایی مصرف شود.

" شبنم باقری" کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی

پایان خبر