دانشکده تغذیه و علوم غذایی
نقش تغذیه در بیماری مالتیپل اسکلروزیس(ام اس)
نقش تغذیه در بیماری مالتیپل اسکلروزیس(ام اس)
این بیماری زنان را بیشتر از مردان درگیر کرده و علائم شروع آن معمولاً بین 20 تا 40 سالگی رخ می دهد. ام اس سبب انحطاط و ناتوانی عصبی می گردد و در شدیدترین حالت می تواند بر صحبت کردن یا راه رفتن فرد نیز تأثیر بگذارد. اما خوشبختانه، اکثر بیماران را فقط به طور خفیف تحت تأثیر قرار می دهد.
تا به امروز، تعدادی از مطالعات نقش اجزای رژیمی خاص و الگوهای غذایی را بر بیماری ام اس مورد بررسی قرار داده اند. اما نقش روشن تر رژیم غذایی در این بیماری مستلزم انجام تحقیقات بیشتری است.
نتایج حاصل از مطالعات مشاهدهای پیشنهاد کرده است که برخی از اجزای رژیم غذایی شامل ماهی و منابع دریایی حاوی اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین D، میوهها، سبزیجات و غلات کامل ممکن است خطر ابتلا به اماس را کاهش دهند. کاهش دریافت نمک نیز در بیماران مبتلا پیشنهاد شده است.
بیماران مبتلا به ام اس باید از نظر دریافت کافی مواد مغذی مورد ارزیابی قرار گیرند. سطح سرمی ویتامین D باید در مبتلایان ارزیابی شود. شواهد نشان می دهد که سطح بالای ویتامین D سرم ممکن است خطر ام اس و عود آن را کاهش داده و احتمال دارد که دریافت مکمل آن ضروری باشد. همچنین شواهدی مبنی بر مفید بودن رژیم غذایی ضد التهابی وجود دارد و تحقیقات در این زمینه در جریان است.
در کل در بیماری ام اس وعده های غذایی کوچک و مکرر ممکن است بهتر از وعده های غذایی بزرگ تحمل شوند. با پیشرفت بیماری و در نتیجۀ آسیب اعصاب جمجمه ای، ممکن است نقص عصبی و مشکل در بلعیدن رخ دهد.
بنابراین، قوام رژیم غذایی ممکن است از غذاهای معمولی به پوره و یا حتی به مایعات تغلیظ شده تغییر کند. اختلال در بینایی، اختلال در تکلم و مشکل در حرکت نمودن، تهیه غذا را دشوار می کند. با توجه به ماهیت مزمن این بیماری ناتوان کننده، بیماران ممکن است در نهایت به تغذیه با لوله نیاز داشته باشند.
مشکلات مربوط به مثانه نیز در این بیماری شایع است و باعث بی اختیاری ادرار، فوریت و تکرر ادرار می شود. برای به حداقل رساندن این مشکلات، توزیع یکنواخت مایعات در طول ساعات بیداری و محدود کردن آنها قبل از خواب کمک کننده است.
برخی از بیماران برای کاهش تکرر ادرار، مصرف مایعات را به شدت محدود می کنند، که به طور ناخواسته خطر ابتلا به عفونت ادراری را افزایش می دهند. برای پیشگیری از عفونت ادراری، آب کران بری (قره قاط) ممکن است کمک کننده باشد.
اختلال عملکرد روده نیز در بیماران مبتلا به ام اس بسیار شایع است. به طور کلی، یبوست در آنها بیش از اسهال مشکل ساز است. دریافت مایعات کافی در هر دو اختلال توصیه می گردد. همچنین راهکارهای تغذیه ای مناسب در هر مشکل گوارشی باید به صورت جداگانه ارائه شود.
"مهسا مؤذن" دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز
نظر دهید