ویتامین E نام کلی برای مجموعه­ ترکیباتی است که بر پایه هسته توکوفرول و یا توکوترینول ساخته شده­اند. این ماده در بافت­های گیاهی و حیوانی یافت می­شود هرچند که همه خواص این ماده به توکوفرول آن خلاصه نمی­شود لیکن خاصیت آنتی اکسیدان این ماده مستقیما به فعالیت بیولوژیکی دی آلفا توکوفرول باز می­گردد.

 

علوفه­ها، یونجه، شبدر و برگ­های سبز معمولا دارای مقدار بالایی از ویتامین E هستند دانه­های روغنی که خام هستند مقدار بالایی از این ماده را دارا هستند در حالیکه دانه­های روغن کشی شده دارای مقدار ناچیزی از این ماده هستند.

میزان رطوبت هوا و هم­چنین میزان زمان نگهداری در کارایی ویتامین E موثر می­باشد. معمولا گیاهان و غلاتی که به مدت طولانی به صورت سیلو نگهداری می­شوند از میزان ویتامین E موثر آنها کاسته می­شود.

میزان فعالیت­های بیولوژیکی گاما، دلتا و بتا توکوفرول که در غلات بین 70 تا 90 درصد فعالیت آلفا توکوفرول می­باشد.

نقش­های فیزیولوژیک ویتامین E

میزان تولید رادیکال­های پروکسیل که از عوامل اصلی فساد چربی ها می­باشند و باعث اکسیداسیون آنها می­گردند به نحو قابل توجهی کاهش پیدا می­کند.

این ویتامین خاصیت ضد مسمومیت در متابولیسم سلول­ها داشته و از فعالیت عوامل سمی جلوگیری می­نماید و با خاصیت آنتی اکسیدانی از اکسیداسیون­های ناخواسته فسفولیپیدها و هم­چنین ویتامین­ها و کوآنزیم­هایی که نسبت به ترکیب با اکسیژن حساس می­باشند جلوگیری می­کند.

 بر طبق مطالعاتی که صورت گرفته است ارتباط نزدیکی مابین سلنیم و کارکرد ویتامین E وجود دارد در حالیکه ویتامین E از اکسیداسیون دیواره های سلول­ها جلوگیری می­نماید سلنیوم باعث می­شود تا سوپراکسیدها دچار تغییر ماهیت شده و کارایی خود را از دست بدهند.

اثرات ویتامین E

- کنترل متابولیسم هورمون­ها از طریق لوب داخلی غده هیپوفیز

- ثبات غشای سلول­ها بویژه در بافت قلب و عضلات اسکلتی

- گسترش و کنترل فعالیت تخمدان­ها

- تحریک تولید آنتی بادی ها در بدن و افزایش مقاومت نسبت به بیماری­ها

- آماده سازی بدن جهت آبستنی

"زهره فیروزی" کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی

پایان خبر