سرطان به تقسیم غیرطبیعی و کنترل نشده سلول ها اطلاق می شود که می تواند در سرتاسر بدن پخش شود. سرطان یک بیماری چند علیتی است که عوامل ژنتیکی، محیطی، پزشکی و شیوه زندگی در ایجاد آن نقش دارد.
تخمین زده می شود که یک سوم مرگ و میر ناشی از سرطان را می توان به رفتارهای تغذیه ای و سبک زندگی ناسالم مانند رژیم غذایی نامناسب، عدم تحرک بدنی، مصرف الکل و اضافه وزن و چاقی نسبت داد. مصرف دخانیات نیز به میزان قابل توجهی در مرگ ناشی از سرطان نقش دارد. در ادامه با برخی از عوامل پیشگیری کننده یا عوامل خطر ایجاد سرطان آشنا می شویم:
غذاهای گیاهی: برای پیشگیری از سرطان، غلات کامل، سبزی ها، میوه ها و حبوبات را جزء اصلی رژیم غذایی معمول روزانه خود قرار داده و از رژیمی استفاده کنیم که روزانه دست کم 30 گرم فیبر را از این منابع غذایی تأمین کند.بنابراین توصیه می شود در بیشتر وعده های غذایی، غذاهای حاوی غلات کامل، سبزی های غیر نشاسته ای، میوه ها و حبوبات مانند عدس و لوبیا را در نظر بگیریم. رژیم غذایی روزانه باید سرشار از انواع غذاهای گیاهی شامل دست کم پنج واحد از انواع میوه ها و سبزی های غیر نشاسته ای باشد.
وزن بدن: وزن خود را در محدودهطبیعینگاه داریم و از افزایش وزن در همه سنین جلوگیری کنیم. بدین منظور باید دریافت انرژی را کنترل کرده و در فعالیت های بدنی منظم شرکت کنیم.
گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده: مصرف گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده را محدود کنیم. اگر گوشت قرمز (مانند گوشت گاو و بره) مصرف می کنیم، حداکثر مصرف آن سه وعده در هفته معادل 4 تا 6 انس گوشت پخته (113 تا 170 گرم) در هر وعده باشد. در صورت استفاده از گوشت های فرآوری شده، تنها مقدار کمی از آن را مصرف کنیم.
نوشیدنی های شیرین شده با شکر:مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر را محدود کنیم و بیشتر آب و نوشیدنی های شیرین نشده بنوشیم.
مکمل های غذایی: مکمل های غذایی با دوز بالا برای پیشگیری از سرطان توصیه نمی شود. به جای آن توصیه می شود نیازهای تغذیه ای را به کمک رژیم غذایی برآورده کنیم.
نوشیدنی های الکلی: برای پیشگیری از سرطان، بهترین راهکار پرهیز از مصرف الکل است.
غذاهای فرآوری شده:مصرف فست فودها، غذاهای از پیش آماده، دسرها و سایر غذاهای فرآوری شده که حاوی چربی، نشاسته یا قندها باشد را محدود کنیم. محدود کردن این غذاها به کنترل مصرف انرژی و حفظ وزن سالم نیز کمک می کند. به جز این موارد، مصرف نمک را کاهش داده و از مصرف غذاهای کپک زده خودداری کنیم.
فعالیت بدنی: به عنوان بخشی از زندگی روزمره، فعال باشیم. دست کم 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط یا 75 دقیقه فعالیت شدید یا ترکیبی معادل با هر دو فعالیت بدنی را در هفته انجام دهیم. رفتارهای کم تحرک مانند نشستن، دراز کشیدن، تماشای تلویزیون یا سایر انواع تفریحات مبتنی بر مانیتور را محدود کنیم./ف.نوروزی فرد
«مهسا موذن» دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز
سرطان به تقسیم غیرطبیعی و کنترل نشده سلول ها اطلاق می شود که می تواند در سرتاسر بدن پخش شود. سرطان یک بیماری چند علیتی است که عوامل ژنتیکی، محیطی، پزشکی و شیوه زندگی در ایجاد آن نقش دارد.
تخمین زده می شود که یک سوم مرگ و میر ناشی از سرطان را می توان به رفتارهای تغذیه ای و سبک زندگی ناسالم مانند رژیم غذایی نامناسب، عدم تحرک بدنی، مصرف الکل و اضافه وزن و چاقی نسبت داد. مصرف دخانیات نیز به میزان قابل توجهی در مرگ ناشی از سرطان نقش دارد. در ادامه با برخی از عوامل پیشگیری کننده یا عوامل خطر ایجاد سرطان آشنا می شویم:
غذاهای گیاهی: برای پیشگیری از سرطان، غلات کامل، سبزی ها، میوه ها و حبوبات را جزء اصلی رژیم غذایی معمول روزانه خود قرار داده و از رژیمی استفاده کنیم که روزانه دست کم 30 گرم فیبر را از این منابع غذایی تأمین کند. بنابراین توصیه می شود در بیشتر وعده های غذایی، غذاهای حاوی غلات کامل، سبزی های غیر نشاسته ای، میوه ها و حبوبات مانند عدس و لوبیا را در نظر بگیریم. رژیم غذایی روزانه باید سرشار از انواع غذاهای گیاهی شامل دست کم پنج واحد از انواع میوه ها و سبزی های غیر نشاسته ای باشد.
وزن بدن: وزن خود را در محدوده طبیعی نگاه داریم و از افزایش وزن در همه سنین جلوگیری کنیم. بدین منظور باید دریافت انرژی را کنترل کرده و در فعالیت های بدنی منظم شرکت کنیم.
گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده: مصرف گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده را محدود کنیم. اگر گوشت قرمز (مانند گوشت گاو و بره) مصرف می کنیم، حداکثر مصرف آن سه وعده در هفته معادل 4 تا 6 انس گوشت پخته (113 تا 170 گرم) در هر وعده باشد. در صورت استفاده از گوشت های فرآوری شده، تنها مقدار کمی از آن را مصرف کنیم.
نوشیدنی های شیرین شده با شکر: مصرف نوشیدنی های شیرین شده با شکر را محدود کنیم و بیشتر آب و نوشیدنی های شیرین نشده بنوشیم.
مکمل های غذایی: مکمل های غذایی با دوز بالا برای پیشگیری از سرطان توصیه نمی شود. به جای آن توصیه می شود نیازهای تغذیه ای را به کمک رژیم غذایی برآورده کنیم.
نوشیدنی های الکلی: برای پیشگیری از سرطان، بهترین راهکار پرهیز از مصرف الکل است.
غذاهای فرآوری شده: مصرف فست فودها، غذاهای از پیش آماده، دسرها و سایر غذاهای فرآوری شده که حاوی چربی، نشاسته یا قندها باشد را محدود کنیم. محدود کردن این غذاها به کنترل مصرف انرژی و حفظ وزن سالم نیز کمک می کند. به جز این موارد، مصرف نمک را کاهش داده و از مصرف غذاهای کپک زده خودداری کنیم.
فعالیت بدنی: به عنوان بخشی از زندگی روزمره، فعال باشیم. دست کم 150 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط یا 75 دقیقه فعالیت شدید یا ترکیبی معادل با هر دو فعالیت بدنی را در هفته انجام دهیم. رفتارهای کم تحرک مانند نشستن، دراز کشیدن، تماشای تلویزیون یا سایر انواع تفریحات مبتنی بر مانیتور را محدود کنیم./ف.نوروزی فرد
«مهسا موذن» دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی شیراز