اهمیت بازار بسته بندی تقریباً معادل با صنعت داروسازی می باشد. بیشترین نوع بسته بندی مربوط به بسته بندی های پلاستیکی است.

 کاغذ و کارتن، فلز و شیشه از دیگر جنس های مورد استفاده در بسته بندی می باشد. 55 درصد بسته بندی ها در مواد غذایی (41 درصد) و نوشیدنی های بسته بندی شده ،21 درصد در صنعت و حمل و نقل، 4 درصد داروها و 3 درصد در صنعت آرایشی استفاده می گردند.

 

هدف از بسته بندی، بازاریابی، حفاظت از غذا در برابر اکسیژن، نور، ترکیبات معطر خارجی، آلودگی های میکروبی، صدمات مکانیکی، افزایش طول عمر نگهداری ماده غذایی، به تأخیر انداختن افت ارزش غذا، بهبود حمل و نقل و انبارداری و عرضه، درج اطلاعات مربوط به ماده غذایی، جلوگیری از جذب رطوبت یا از دست دادن آن و امکان استفاده در بحران های طبیعی و یا غیرطبیعی (سوانح، جنگ ها، قحطی و …) می باشد.

 شیشه یکی از ظروف مورد استفاده در بسته بندی می باشد. مهمترین ماده مصرفی در تهیه شیشه مذاب، سیلیس می باشد که ترکیـب عمـده شن و ماسه محسوب می شود.

 ظروف شیشه ای در دو نوع دهانه گشاد (جـار) و دهانـه تنـگ (بطـری) سـاخته می شوند. در هردو مورد، استفاده از درب که محکم برروی شیشه قرار گیرد ضروری می باشد. این درب ها عمدتا به صورت تاجی شکل، لبه دار و چرخشی دیده می شوند.

جنس درب ها از فولاد قلع اندود یا آلومینیوم می باشد که در قسـمت داخلـی دارای پوششـی پلاستیکی مثلاً PVC و یا سایر مواد پلیمری است. برای آنکـه درب بنـدی بـه شـکل محکمـی انجام گردد از روش هایی مانند فشار دادن، پیچیدن، چرخاندن و مانند آنها استفاده می شود.

عوامـل متعـددی در بکـارگیری ظـروف شیشه ا‌ی دخالت دارند و بعنوان مزایا برای آن به شمار می آیند که می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

شفافیت: یکی از مهمترین مزایای ظروف شیشه ای، شفافیت است. بدین ترتیـب مصـرف کننـده قادر خواهد بود تا قبل از خرید محصول، محتوی آن را مورد بررسی قرار دهد.

نفوذ ناپذیری: شیشه از نظر شمیایی خنثی و غیر قابل نفوذ و فاقد خلل و فرج است و با ماده غذایی واکنشی نمی دهد. بدین ترتیب هیچگونه پوشش داخلـی مـورد نیـاز نمـی باشـد.

مقاوم در برابر حرارت: تمامی ظروف شیشه ای پس از ساخته شـدن در درجـه حـرارت نزدیـک بـه ذوب حـرارت داده می شوند (570-540 درجه سانتی گراد) به همین دلیل این ظروف در برابر درجه حرارت های پاستوریزاسیون، استریلیزاسیون و حتـی شـوک هـای حرارتـی (گرم و سرد کردن) مقاوم هستند.

استحکام: ظروف شیشه ای در برابر فشار استحکام زیادی دارند و مانند یک ماده ی الاستیک مقداری از انرژی وارده را در خود جذب کنند. طراحی نقش مهمی در مقاومت این ظروف دارد.

امکان استفاده مجدد: درب ظروف شیشه ای به آسانی و سهولت باز و بسته می شوند و مجددا برای نگهداری محتویات مصرف نشده قابل دربندی هستند. گاهی بسته های شیشـه ای را به گونـه‌ای طراحـی می کنند که با خرید محصـول، نـوعی جـایزه نیـز نصـیب مشـتریان خواهـد شـد. بسـته بنـدی عسل در بسته های لیوانی شکل از جمله این موارد است.

رنگ: ظروف شیشه ای در شکل، اندازه و رنگ های مختلف قابل تهیه هستند. بیشتر ظروف شیشه‌ای بی رنگ و شفاف ساخته می شوند، اما با توجه به ضرورت اسـتفاده از رنگ در مواردی مانند بسته بندی شیر، ماءالشعیر یا نوشابه های بدون رنگ مـی تـوان به سادگی رنگ شیشه را به سبز، کهربایی، شیری رنگ، قهوه ای و ... نیز تغییر داد.

بسته بندی راحت: پرکردن ظروف شیشه ای به سادگی امکان پذیر است. مواد غذایی بسته بندی شده در شیشه طول عمر بیشتری دارند و از قابلیت نگهداری بالاتری برخوردار هستند./ف.نوروزی فرد

الهام باباعلی" کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز

پایان خبر