با توجه به نقش انکارناپذیر تغذیه در پیشگیری از ابتلا به سرطان، رعایت دستورالعمل های زیر در این زمینه راهگشا خواهد بود:

از آن جا که چاقی، عامل خطر مهمی برای ابتلا به انواع سرطان است، لذا حفظ وزن طبیعی برای افراد با وزن نرمال و کاهش وزن اضافی و نیز حفظ وزن کاهش یافته (در صورت اضافه وزن و چاقی)، به کاهش خطر ابتلا کمک خواهد کرد.

 

از آن جا که در روش های پخت کباب کردن، دودی کردن و سرخ کردن، از واکنش سوخت های کربنی و پروتئین غذا، ترکیبات سرطان زا از جمله هیدروکربن های پلی سیکلیک آروماتیک، آمین های هتروسایکلیک و آکرولئین تولید و به غذا اضافه می شوند، لذا جایگزین کردن این روش های ناسالم پخت با انواع سالم تر از جمله آبپز کردن، فرپزکردن و بخارپز کردن در پیشگیری از ابتلا موثر خواهد بود.

همواره به مقدار و نوع چربی­ها و روغن­های مصرفی دقت کنید؛ مصرف رژیم های غذایی پرچرب (احتمالا از طریق اضافه وزن و چاقی) و چربی اشباع موجود در گوشت قرمز، کره، خامه، شیر و ماست پرچرب، خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را به شدت افزایش و مصرف بیشتر چربی های امگا-3 از طریق ماهی های روغنی مانند ساردین و سالمون، دانه یا روغن بذرکتان، گردو و سبزیجات برگی سبزی همچون خرفه، به همراه دریافت کمتر چربی های امگا-6 موجود در روغن ذرت، سویا و آفتابگردان، خطر ابتلا به سرطان را به شدت کاهش می دهد.

محدود کردن دریافت پروتئین حیوانی (به ویژه گوشت قرمز) و فرآورده های گوشتی از جمله سوسیس و کالباس و نیز جایگزین کردن آن با پروتئین گیاهی، خطر برخی از انواع سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ را به شدت کاهش می دهد.

جایگزین کردن متعادل گوشت قرمز یا سویا، به دلیل محتوی فیتواستروژنی و ایزوفلاونی آن برای پیشگیری از سرطان های وابسته به هورمون مفید است. با این حال توصیه می شود که زنان مبتلا به سرطان سینه، از مصرف سویا یا هرگونه از مشتقات آن اجتناب نمایند.

استفاده از فراورده های تخمیری شیر، کفیر، دوغ و ماست پروبیوتیک، به علت دارا بودن میکروارگانیسم های مفید و سلامت بخش پروبیوتیک به پیشگیری از انواع سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ کمک می کند.

دریافت غذاهای غنی از فیبر، مانند برنج قهوه ای، نان های تهیه شده با آرد سبوسدار، میوه ها و سبزیجات تازه و انواع حبوبات، به عنوان جزء مهمی از رژیم غذایی سالم و احتمالا از طریق کاهش دریافت گوشت، چربی رژیم غذایی و نیز قندهای ساده، در پیشگیری از سرطان موثر هستند.

مصرف بیشتر میوه و سبزیجات به ویژه انواع سبز و زرد آن ها (روزانه به میزان 9-5 واحد)، به دلیل محتوای کم انرژی و محتوی بالای فیبر، ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات بیولوژیک آنتی اکسیدانی، مانند سلنیوم، ویتامین A و E ، و نیز ترکیبات فیتوکمیکال به پیشگیری از انواع سرطان، به ویژه سرطان قسمت های مختلف دستگاه گوارش، کمک می کند.

لیکوپن قرمز رنگ موجود در گوجه فرنگی، هندوانه و گریپ فروت؛ آنتوسیانین ها و پلی فنول های قرمز/ارغوانی رنگ موجود در انواع توت، انگور و آلو سیاه؛ آلیل سولفیدهای سبز و سفید موجود در سیر و پیاز و تره؛ کاروتن های نارنجی رنگ موجود در هویج و انبه و کدو حلوایی؛ لوتئین و گزانتین زرد و سبز رنگ موجود در اسفناج و برخی از انواع کلم و سولفاران/ایندول سبز رنگ موجود در انواع کلم (مانند کلم بروکلی و گل کلم و ...) همگی از انواع فیتوکمیکال های ضد سرطان به شمار می آیند.

مصرف متعادل قهوه، چای و به ویژه چای سبز به علت دارا بودن کاتچین، ترکیبات فنولی و آنتی اکسیدانی، و ادویه جاتی همچون زردچوبه و دارچین نیز به پیشگیری از سرطان کمک می کند.

باتوجه به نقش ویتامینD در پیشگیری از ابتلا سرطان و نیز کمبود این ویتامین در همه گروه های سنی، توصیه می گردد که تمامی افراد در هر گروه سنی، سطح ویتامین D سرم خود را چک کرده و طبق نظر پزشک خود برای اصلاح احتمالی کمبود و حفظ مقادیر خونی آن در سطح طبیعی اقدام نمایند.

دکتر "سیده مریم عبداله زاده" دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی

پایان خبر