امروزه سه دسته نمک در بازار موجود است:

1) نمک ید دار تصفیه شده؛ حاوی مقادیر کافی از ترکیبات ید با خلوص بالا، به تبعیت از برنامه کشوری پیشگیری از کمبود ید، که ناخالصی های آن اعم از ناخالصی های محلول و نامحلول (شامل شن، ماسه، آهک و فلزات سنگین) برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های گوارشی، کبدی و کلیوی در افراد سالم یا مبتلایان به این بیماری ها، در کارخانه حذف شده است.

· خوب است بدانیم که کمبود ید در دوران بارداری باعث عقب ماندگی ذهنی، فلج دست ها و پاها، کری و لالی و سقط جنین و نیز مرده زایی و در دوران کودکی باعث اختلال شناختی، کاهش ضریب هوشی و قدرت یادگیری و نیز افت تحصیلی می گردد. به علاوه کمبود ید با گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید در جلو گردن) همراه است.

2) نمک دریا؛ که به دلیل عدم تصفیه، حاوی فلزات سنگین سرطان زا از قبیل سرب، جیوه، کادمیوم و آرسنیک و فاقد یا حاوی مقدار ناچیزی از ید است.

· استفاده از سنگ نمک، به دلیل آلودگی های فیزیکی و شیمیایی، ناخالصی ها و فلزات سنگین سرطان زا حتی برای خیساندن برنج نیز توصیه نمی شود.

3) نمک رژیمی (یا نمک پتاسیم)؛ که قسمتی از کلرید سدیم موجود در آن با کلرید پتاسیم جایگزین شده است.

· اگرچه این نمک ها ممکن است برای برخی از افراد مبتلا به پرفشاری خون، مناسب باشند، اما مصرف خودسرانه این نوع نمک برای بیماران مبتلا به بیماری های قلبی-عروقی و نارسایی های مزمن کلیوی و نیز سایر افرادی که رژیم غذایی محدود از پتاسیم دارند، بسیار مضر است.

حال انتخاب با شما است؟ آیا مصرف نمک یددار تصفیه شده (به میزان کافی و کنترل شده) برای سلامتی شما بهتر نیست؟!

نمک ید دار تصفیه شده را چگونه نگه داری کنیم؟

لازم است نمک یددار تصفیه شده را در مراحل آخر پخت اضافه کنیم تا محتوی ید آن بیشتر حفظ شود.

نمک یددار تصفیه شده (با شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) را باید در ظروف در بسته و به دور از نور و رطوبت نگه داری کرد. استفاده از ظروف سرامیکی، شیشه ای رنگی و تیره، سفالی و حتی چوبی درب دار برای نگه داری نمک بلامانع است. ضمنا فراموش نکنیم که نگه داری طولانی مدت نمک یددار، باعث از بین رفتن بخشی از محتوی ید آن خواهد شد.

روزانه چه میزان نمک یددار تصفیه شده استفاده کنیم؟!

منبع اصلی سدیم دریافتی در رژیم غذایی، نمک سفره است، که سدیم تقریبا 40 % وزن آن را شامل می شود. به علاوه، غذاهای پروتئینی (به ویژه فرآورده های لبنی و انواع گوشت) و غلات به طور معمول سدیم بیشتری در مقایسه با سبزیجات دارند و میوه ها معمولا حاوی مقدار ناچیز یا فاقد سدیم هستند.

با توجه به نقش بالقوه سدیم در ایجاد پرفشاری خون، توصیه متخصصان تغذیه مصرف یک قاشق مربا خوری (یا حدود 6 -5 گرم) نمک در روز می باشد. با این حال، از آنجا که حدود 30 تا 40% از سدیم مورد نیاز بدن در غذاها وجود دارد، لذا حدود نصف این مقدار می بایست به صورت جداگانه به مواد غذایی اضافه یا در حین پخت استفاده شود.

دکتر سیده مریم عبداله زاده دکتری تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی

پایان خبر