دانشکده تغذیه و علوم غذایی
چربی سوز یا پول سوز ؟! مکمل های کاهش وزن واقعاً تا چه حد مؤثر هستند؟
در دنیای پر از تبلیغات و وعده‌های وسوسه‌انگیز، بسیاری از مردم به مکمل‌های کاهش وزن به‌عنوان راهکاری سریع و آسان برای لاغر شدن نگاه می‌کنند. اما واقعیت چیست؟
اثربخشی واقعی اغلب مکمل‌های کاهش وزن:
اثربخشی کم تا متوسط: مکمل‌های کاهش وزن ممکن است تأثیر اندکی در کاهش وزن در کنار رژیم غذایی و ورزش داشته باشند.
اثرات کوتاه مدت: بدون اصلاح سبک زندگی و حفظ این اصلاحات، اثرات مکمل ها ماندگار نیست.
هیچ قرص جادویی وجود ندارد: هیچ مکمل غذایی وجود ندارد که بتواند بدون پیروی از رژیم غذایی و فعالیت بدنی مناسب، کاهش وزن چشمگیر و ماندگار برای فرد به همراه داشته باشد.
(به عبارتی بدون چالش، تغییری ایجاد نمی شود).
بررسی برخی ترکیبات رایج در مکمل های کاهش وزن و میزان اثرگذاری آن‌ها:
1. کافئین و عصاره چای سبز: کمی متابولیسم را افزایش می‌دهد و باعث کاهش اشتها می‌شود.
اثر: کاهش وزن جزئی (حدود ۱ تا ۲ کیلوگرم در ماه های اول مصرف)
2. گلوکومانان (نوعی فیبر طبیعی): احساس سیری ایجاد می‌کند و مصرف غذا را کاهش می‌دهد.
اثر: ممکن است به کاهش وزن خفیف کمک کند.
3. گارسینیا کامبوجیا: در برخی تبلیغات به عنوان مسدودکننده چربی و کاهنده اشتها معرفی می‌شود.
اثر: در مطالعات علمی معتبر، تأثیر چندانی نشان نداده است.
4. اسید لینولئیک کونژوگه (CLA): ادعا می‌شود چربی‌سوز است.
اثر: تأثیرات ناچیز و متناقض، ممکن است عوارض گوارشی داشته باشد.
5. چیتوزان یا کیتوزان (مشتق شده از اسکلت خارجی سخت پوستان): ادعا می شود قابلیت چسبیدن به چربی های غذایی و کمک به دفع آن ها از دستگاه گوارش را دارد.
اثر: تأثیرات کم در طولانی مدت و غیر چشمگیر از نظر بالینی.
خطرات و ملاحظات:
- برخی مکمل‌ها می‌توانند باعث عوارض جانبی مانند دل‌درد، بی‌خوابی، اضطراب یا افزایش ضربان قلب شوند.
- بیشتر مکمل‌های موجود در بازار تحت نظارت دقیق سازمان‌های معتبر بهداشتی نیستند و ترکیبات آن ها ممکن است در اندازه مناسب و ایمن نباشد.
- تبلیغاتی که در مورد آن ها می شود اغلب بیش از حد اغراق‌آمیز یا گمراه‌کننده هستند.
چه راهکار هایی واقعاً برای کاهش وزن در طولانی مدت مؤثر هستند؟
- پیروی از رژیم غذایی مناسب جهت کاهش وزن
- فعالیت فیزیکی مناسب و کافی
- مدیریت استرس و خواب کافی
- حمایت های پزشکی: در صورت نیاز دارو درمانی، رفتار درمانی، اعمال جراحی چاقی (در صورت ضرورت)
نتیجه‌گیری نهایی
مکمل‌های کاهش وزن شاید کمک کوچکی در مسیر لاغری باشند، اما بدون تغییر در سبک زندگی، تغذیه و فعالیت بدنی مناسب، نتایج ماندگاری نخواهند داشت./ف.نوروزی فرد
«مهسا رضائی» کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز
نظر دهید